Cilat janë vlerat themelore që feja Islame urdhëron të mbrohen?

Islami i jep njerëzve shumë të drejta. Ato vlerësohen si të drejta themelore dhe mund të renditen si më poshtë: Jeta, feja, mendja, prona dhe prejardhja. 

1. E drejta për të jetuar: 

Feja Islame e konsideron njeriun si krijesën më të mirë dhe mbrojtjen e jetës njerëzore e përfshin midis parimeve themelore. Në Kuran thuhet se vrasja e një personi padrejtësisht është një krim i rëndë sikur të vrasësh të gjithë njerëzit dhe se shpëtimi i jetës së një personi është një veprim i lartë dhe i vlefshëm, si shpëtimi i të gjithë njerëzve. 

Profeti (a.s) iu drejtua të gjithë myslimanëve si vijon në Haxhin e Lamtumirës: 

“Ashtu si kjo ditë, edhe ky muaj dhe ky qytet është i shenjtë, po kështu janë të shenjta jeta, prona dhe nderi”. (Buhariu, Ilm, 37, Haxh, 132; Muslimi, Haxhi, 147) 

Kështu, ai deklaroi se e drejta e njeriut për të jetuar ishte e paprekshme. Edhe gjatë gjendjes së luftës është e ndaluar vrasja e atyre që në të vërtetë nuk marrin pjesë në luftë si gra, fëmijë, klerikë dhe burra të moshuar. Është e ndaluar që një person të vrasë një person tjetër dhe të bëjë vetëvrasje; ato vlerësohen ndër mëkatet kryesore. 

2. E drejta e fesë: 

Të gjithë kanë të drejtë të zgjedhin një fe. “Nuk ka detyrim në fe.” (Bekare, 2/256),

 “Ju keni fenë tuaj dhe unë kam fenë time!” (Kafirun, 109/6)

Kjo çështje theksohet në vargjet e mësipërme. Jomyslimanëve u jepet e drejta të praktikojnë fenë e tyre nën sundimin e shtetit Islam. 

3. Mendja: 

Mendja është kriteri dallues i qenies njerëzore, sepse gjërat e besuara nga All-llahu pranohen falë mendjes dhe njeriu mund të arrijë pëlqimin e Allahut falë saj. Burimi dhe rrënja e diturisë (ilm) është mendja. Dituria është për mendjen sikur fruti është për pemën. Ajo që e dallon njeriun nga qeniet e tjera të gjalla dhe jo të gjalla në univers dhe ajo që e bën atë më të lartë është mendja. 

Paralajmërimet që i shtyjnë njerëzit të arsyetojnë dhe të mendojnë në Kuran si “Mendoni!”, “A nuk mendoni ndonjëherë?”, “A nuk mendojnë ata ndonjëherë?”, “Shikoni!”, “A nuk duken?”, “Merrni mësime! ”, tregojnë rëndësinë që i jepet mendjes. 

Për të mbrojtur një thelb kaq të rëndësishëm, feja Islame e ka gjykuar të ndaluar konsumimin e pijeve alkolike dhe ka vendosur dënime për ata që nuk veprojnë në përputhje me këtë ndalesë. Në ligjin islam, së bashku me pijet alkoolike, të gjitha substancat e tjera që mpijnë njeriun dhe eleminojnë aftësinë e tij për të menduar dhe arsyetuar vlerësohen si haram dhe janë rreptësisht të ndaluara. 

4. Pasuria:

Feja Islame garanton të drejtën e zotërimit të sendeve. Islami dëshiron që njeriu, i cili është mëkëmbës i Zotit në tokë, të udhëheqë një jetë që i përshtatet nderit të njerëzimit. Islami nuk është kundër të qenit i pasur, por gjithashtu nuk dëshiron që pasuria të jetë diçka që qarkullon vetëm midis anëtarëve të një grupi të caktuar; dëshiron që pasuria të qarkullojë midis të gjithë njerëzve.

Feja jonë e konsideron vrasjen e njerëzve një mëkat të madh dhe në mënyrë të ngjashme e konsideron kapjen dhe vjedhjen e gjërave si një mëkat të madh.

5. Prejardhja:

Institucioni i martesës është i domosdoshëm për vazhdimin dhe zhvillimin e trashëgimisë. Vazhdimi i specieve njerëzore dhe ruajtja e linjës së gjakut mund të jetë e mundur vetëm me krijimin e institucionit familjar, që është ndërtesa e komunitetit, me martesë. Institucioni i martesës bazuar në një kontratë formon thelbin e bashkësisë islame. 

Profeti (a.s) ka thënë: “Martohuni dhe shtohuni, sepse unë do të ndihem krenar për numrin tuaj të madh përpara profetëve të tjerë në Ditën e Kiametit”. (Ahmed b. Hanbel, I / 412).

Hz. Zekerija iu lut Allahut për vazhdimin e pasardhësve së tij si vijon: 

“…më dhuro nga ana Jote një pasardhës, që të më trashëgojë mua dhe familjen e Jakubit…” (Merjem, 19/5-6)

Në Islam, të kesh fëmijë dhe të sigurosh vazhdimin e linjës së gjakut vlerësohet si adhurim. Për shkak të rëndësisë së madhe që ka vazhdimi i llojit njerëzor dhe shenjtëria e jetës është e ndaluar të dëmtohet njeriu në çfarëdo mënyre, përmes sjelljes së paramenduar, abortit, etj. Ai vlerësohet si vrasja e një fëmije të gjallë. Është haram të vrasësh një fëmijë, organet e të cilit janë formuar në mitër. Kur i Dërguari i Allahut (s.a.s.) pranoi besnikërinë e grave, ai e vendosi si kusht “të mos i vrasin fëmijët e tyre në asnjë mënyrë”. Kjo gjendje është shumë e rëndësishme. Fëmija është nën mbrojtjen e nënës para se të lindë. Sidoqoftë, pasi të ketë lindur, babai bëhet përgjegjës. Në atë rast, gjendja “për të mos vrarë fëmijët e tyre në asnjë mënyrë” është kushti për të mos vrarë fëmijët (fetusët) në mitër.