Çfarë është rrizku?

 

 Pasuria, shëndeti, madje edhe flokët e thinjur janë rrizk nga Allahu s.w.t. Disa dijetarë e përkthejnë rrizkun si “ushqim”, “sigurim” dhe disa e quajnë “bekim”. Mund të shihet edhe si diçka që sjell dobi ose që largon dëmin. Duke pasur parasysh këtë, është mjaft e vështirë të përmbledhim kuptimin e rrizkut në një përkthim të vetëm, sepse rrizku është furnizim, bekim dhe më shumë. 

Allahu është Er-Razik dhe Er-Razzak. Fjala rrizk është përmendur 123 herë në Kuran dhe shumica e të cilave në thelb trajton se si vjen rrizku nga Allahu i Lartësuar. Është Ai që përcakton se çfarë do të marrë një person në këtë jetë. Është Allahu që na jep lumturi dhe Allahu është ai që vendos për ngjarjet. Këtë e përshkruan vetë Allahu në Kuran: 

إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ 

“Vërtet, Allahu është Furnizuesi (i vazhdueshëm), zotëruesi i fortë i fuqisë.” 

(Sure Edh-Dharijat, 51:58) 

وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ  

Dhe me të vërtetë, Allahu është furnizuesi më i mirë 

(Sure El-Haxh, 22:58) 

Koncepti i rrizkut është shumë i bukur. Edhe kur ha një frut, është shkruar gjithmonë për ty. Që nga momenti kur u rrit nga një pemë, ai kaloi nëpër të gjithë këta njerëz dhe udhëtoi gjatë gjithë kësaj rruge derisa ishte në shtëpinë tuaj. Ekziston një hadith i famshëm që raporton se si çdo njeri ndan të njëjtat faza fillestare të jetës – duke filluar nga qëndrimi në mitër për 40 ditë, dhe më pas në një mpiksje gjaku për të njëjtën periudhë, përpara se të kalojë në një copë mishi për gjithashtu. të njëjtën sasi kohe. Më pas, hadithi thotë se: 

 ثم يرسل إليه الملك فينفخ فيه الروح، ويؤمر بأربع كلماتٍ: بكَتْبِ رزقه وأجله وعمله، وشقي أو سعيدٌ 

“Pastaj (Allahu) i dërgon atij një engjëll, i cili është i ngarkuar të fryjë shpirt në të. Më pas (engjëlli) urdhërohet të shkruajë katër çështje: shkrimin e rizkut (ushqimit të fëmijës në zhvillim), jetëgjatësinë e tij, veprimet e tij dhe nëse do të jetë vërtet i lumtur apo i mjerë.” 

(Sahih Buhariu dhe Muslimi) 

Nga hadithi i përmendur kuptojmë se Rizku, si çdo gjë tjetër në jetë, është paracaktuar nga Allahu xh.sh. Ka dy mënyra për të përpunuar këtë informacion. 

1. Një person mund të fajësojë fatin për kushtet e mjerueshme dhe të varfëra në të cilat ai/ajo është rritur. Madje dikush mund të nxitojë të thotë se ata kurrë nuk mund të bëjnë një jetë të mirë, sepse ajo ka qenë e paracaktuar.
2. Ne e pranojmë se lehtësia dhe vështirësia vijnë nga Allahu dhe se një musliman duhet të punojë drejt përmirësimit të kushteve të tij/saj ose me fjalë të tjera, të bëjë përpjekje në përputhje me rrethanat.

 Një person nuk mund të thotë kurrë se ‘Jam i destinuar me pak rrizk deri në fund të jetës sime’ derisa të ketë ndodhur vërtet. Në të kundërt, nuk mund të pretendohet për diçka që ende nuk ka ndodhur.Rëndësia e përpjekjes dhe llojet e ndryshme të rrizkut Allahu i ka urdhëruar për çdo individ të aftë që të bëjë përpjekjet e duhura në kërkim të furnizimit, pavarësisht se ajo është e paracaktuar për të gjithë. Kjo reflektohet edhe në mënyrën se si Allahu i ka krijuar zogjtë dhe kafshët, mënyrën e jetesës së tyre, për të mbijetuar dhe për të riprodhuar. Pejgamberi s.a.s. përmend në një hadith: 

لَوْ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَوَكَّلُونَ عَلَى اللَّهِ حَقَّ تَوَكُّلِهِ لَرُزِقْتُمْ كَمَا يُرْزَقُ الطَّيْرُ بَغْدَوَا خَمْدَاُو 

“Nëse do të mbështeteshit tek Allahu me mbështetjen që i takon Atij, do t’ju jepej furnizim si zogjtë. Ai del i uritur në mëngjes dhe kthehet me barkun plot në muzg.”(Suneni Et-Tirmizi) 

Një besimtar duhet të jetë i vetëdijshëm se çdo gjë që ai/ajo sjell në tryezë në shtëpi është thjesht një pjesë e rrzkut që Allahu i ka dhuruar atij/asaj. Mund të shikojmë sesi kaloi dita pa aksidente dhe familja mund të bashkohej nën një çati. Situata ku fëmijët mund të mësojnë dhe të jenë muslimanë të mirë është gjithashtu rrizk. Ka shumë gjëra që Allahu na jep, por ne priremi t`i anashkalojmë dhe fokusohemi vetëm në vështirësitë me të cilat Ai na sprovon. Rrizku nuk është vetëm dicka materiale apo fizike. Ai përfshin gjithçka nga ajo që është emocionale dhe shpirtërore gjithashtu, siç janë ndjenjat e kënaqësisë dhe paqes për shembull. 

 Allahu përmend në suren El-Bekare: 

الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاءِ ۖ وَاللَّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَلَّةُوَلَّةُ وَفَحْشَاءِ. 

“Djalli ju kërcënon me (mundësinë e) varfërisë dhe ju urdhëron për vepër të turpshme (koprraci), ndërsa Allahu ju premton falje dhe begati (të mëdha) prej Tij. Dhe Allahu është Bujar, i Gjithëdijshëm.”(Sure El-Bekare, 2:268) 

 Çelësi i prosperitetit në rrizkun tonë është diçka që të gjithë mund ta arrijnë. Meqenëse rrizku vjen nga Allahu, afrimi me Të automatikisht do t’i fitojë individit favoret e Tij. Vetë Allahu premton në ajete të ndryshme kuranore dhe transmetime të haditheve çelësat e rrizkut, disa prej të cilëve janë:

1.Lutjet

Pejgamberi s.a.s. e bënte këtë lutje në mëngjeset e tij. Është e dukshme që Profeti vazhdoi të recitonte këtë lutje pavarësisht se ishte më i afërti me Allahun. Prandaj le të ndjekim gjurmët e tij dhe të vazhdojmë të kërkojmë nga Er-Razzaku, pa marrë parasysh statusin tonë në këtë botë. Ne mund të përfshijmë edhe sa vijon në lutjet tona: 

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ عِلْمًا نَافِعًا، وَرِزْقًا طَيِّبًا، وَعَمَلًا مُتَقَبَّلا 

ً“O Allah, kërkoj prej teje dituri të dobishme, furnizim të mirë dhe vepra të pranuara!”(Musned Imam Ahmedi) 

2. Istighfar

Në suren Nuh, Allahu na tregon historinë e profetit Nuh a.s. i cili i predikonte popullit të tij që ta adhuronin Allahun. Ndër thirrjet e tij për ta ishte edhe kërkimi i faljes (istighfar), e cila rezulton në rrizk nga Allahu s.v.t 

.فَقُلْتُ ٱسْتَغْفِرُوا۟ رَبَّكُمْ إِنَّهُۥ كَانَ غَفَّارًۭ 

ا. يُرْسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيْكُم مِّدْرَارًۭا. وَيُمْدِدْكُم بِأَمْوَٰلٍۢ وَبَنِينَ وَيَجْعَللَّكُمْ جَنَّـٰتٍۢ وَيَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَـٰرًۭا 

Dhe unë thashë: “Kërkoni faljen e Zotit tuaj, se Ai është vërtet Falës. Ai do t’ju lajë me shi të bollshëm. Ai do t’ju furnizojë me pasuri dhe fëmijë, do t’ju japë kopshte dhe lumenj.”(Sure Nuh, 71:10–12) 

Pas thirrjes për të kërkuar falje, Allahu na thotë në ajetin vijues se do ta dërgojë rrizkun me shprehje të shumta. Një lutje e thjeshtë  ‘estaghfirullah’ me zemër dhe shpirt të futur në të mund të hap portat e rrizkut.Prandaj, nuk duhet të cenohet kurrë një vepër, sado e vogël t’i duket syrit të vdekshëm. Mjete të tjera për t’u bekuar me rrizk përfshijnë të pasurit takva (vëmendje në Allahun), të kesh vazhdimisht tevakkul (mbështetje) tek Ai dhe të japësh lëmoshë në emër të Tij. 

Kjo nuk do të thotë se këto vepra duhet të neglizhohen nëse dikush tashmë është i pasur ose nëse jeton një jetë të lehtë. Në përgjigje të një qëndrimi të tillë, Allahu s.w.t. na paralajmëron me vendosmëri në ajetin vijues: 

وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ۖ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ 

Dhe (përkujto) kur Zoti yt shpalli: “Nëse jeni mirënjohës, me siguri do t’ju shtoj (në të mirat). por nëse mohoni, dënimi Im është i ashpër”.(Sure Ibrahim, 14:7) 

Në të vërtetë, gjithçka i përket Atij dhe njeriu nuk ka të drejtë të mburret dhe të jetë arrogant për rrizkun që i është dhënë të zotërojë. Si përfundim, mund të shihet se koncepti i rrizkut është diçka e lehtë për t’u treguar dhe predikuar. Mund të kuptohet nga pothuajse kushdo, në teori. Megjithatë, njerëz të ndryshëm reagojnë ndryshe ndaj mungesës së ushqimit. Kur jemi të shtyrë në skaj, të uritur, të shqyer dhe të dëshpëruar, a do ta zbatojmë akoma teorinë në praktikë? Lusim që Allahu Er-Raaziq të na japë fuqi për ta bërë këtë dhe Allahu na bëftë prej robërve të Tij të drejtë.