A mund të lexohet kaderi i njeriut nga vijat e duarve ose të fytyrës?

Personat që merren seriozisht me çështjen e shpirtit, krahas thënies se shpirti i njeriut është dublanti i tij ose ka një trup pre­cedencial, flasin edhe për fatin e paracaktuar e të parashkruar të tij. Pretendohet se, kur njihen entiteti dhe funksionet e caktu­ara të shpirtit, mund të njihen në një raport të caktuar edhe se ç’ka për t’i ndodhur njeriut në të ardhmen, të cilat, Allahu, po të dojë i bën të njohura dhe i tregon.

Gjithashtu, ata që merren me shkencën e fizionomisë, do­methënë me kuptimet që shpreh struktura materiale, munden të tregojnë qoftë edhe pjesërisht, nga vijat e dorës si shprehje të reflektimit të kaderit në materie (trup) në formë vijash, ato që kanë për t’i ngjarë njeriut në të ardhmen. Të mos keqkuptohe­mi, kjo nuk do të thotë njohje e të fshehtës, por vetëm, duke përfituar nga shenjat dhe gjurmët e vëna nga Allahu në trupin tonë, funksioni i mundësisë së njeriut për t’i njohur disa aspekte të jetës së vet. Vetëm Allahu mundet ta njohë të fshehtën në kuptimin e plotë të fjalës, ndërkaq që e fshehta nuk përbëhet vetëm prej këtyre lloj informacionesh!

Përpjekja për ta lexuar kaderin duke parë shenjat dhe gjur­mët e vendosura nga Allahu në trupin tonë është një ndër çë­shtjet ekzistuese edhe në periudhën e Profetit. Në atë kohë, nje­rëzit që e bënin këtë punë quheshin “kaifë”, lexues të fatit. Në një kohë kur ishin përhapur thashetheme mbi birësinë e Usa­mes ndaj Zejd bin Harithit, libertit të Profetit, Profeti pati sjellë një kaif për t’u dhënë përgjigje thashethemeve. I ati dhe i biri qëndronin shtrirë të mbuluar krejtësisht me përjashtim të shpu­tave të këmbëve. Kaifi pati parë vijat e shputave të këmbëve të të dy personave dhe pati thënë se ata kanë lidhje me njëri-tje­trin. Me këtë mënyrë, Profeti ua pati vërtetuar një të vërtetë që e dinte, atyre që merrnin vesh nga gjuha e kaifëve, dhe i pati thënë Hz. Aishes: “O Aishe, Usame është i Zejdit!” Nuk mund të mendohet që Profeti i cili dinte gjëra edhe më të rëndësishme në bazë të njoftimeve të Allahut, të mos e dinte gjendjen e Usa­mes, por, duke sjellë një kaif, pati dashur të përdorte si argu­ment një institucion të pranuar nga populli dhe të shtresuar në jetën shoqërore. Sigurisht, nuk mund të dyshohej mbi prete­ndimin e Profetit i cili, siç thotë Kurani, “nuk fliste nga vetja”! (Nexhm, 3)

Në këtë ngjarje mund të ketë edhe nxitje për t’iu drejtuar fja­lës së specialistëve. Po kështu, edhe në ngjarjen e lidhjes të pe­mëve, Profeti u pati thënë njerëzve: “Ju i njihni punët e kësaj bote!” Këtu nuk nënkuptohet “unë s’i di”. Po s’diti Profeti, kush do të dijë? Në këto fjalë mund të jenë ndjekur këto synime:

Lexo  Teksa disa notojnë në të mira materiale, të tjerë janë në mjerim. A mos vallë këta të dytët janë më të këqij, apo Zoti i do më shumë të parët?

• a) Kompliment për sahabët, shokët e Profetit.
• b) Në atë kohë, një pjesë sahabësh ende bartnin një sërë bi­ndjesh dhe botëkuptimesh në kundërshtim me besimin mono­teist, siç ishte dedikimi i ndikimit të vërtetë shkaqeve. Kështu, natën para paqes së Hudejbijes pati ndodhur një ngjarje e ngja­shme. Atë natë pati rënë shi dhe, të nesërmen, Profeti u pati thënë kështu sahabëve: “Sot disa u gdhinë besimtarë, kurse di­sa, mohues!” “Si ka mundësi?” – Patën thënë sahabët. Dhe Profeti u pati bërë këtë shpjegim: “Kush ka thënë se shiun e lëshoi ylli Sirius, ka gdhirë mosbesimtar, kurse kush ka thënë se shiun e lëshoi Allahu, ka gdhirë besimtar!” Po si kjo, në atë ko­hë pemët e hurmave lidheshin (shartoheshin) duke patur bindjen se nga ky veprim ritual merreshin patjetër prodhime të mbara. Qëndrimi i Profetit ndaj kësaj bindjeje pati pasur dy qëllime: edhe t’u jepte mësim njerëzve se çdo gjë ishte në dorë të Allahut, prandaj shkaqet nuk kishin ndonjë ndikim të madh mbi përfundimet, edhe t’u sugjeronte me fjalët “ju i dini punët e kësaj bote” se nuk është kusht që shkaqet e mundshme të nënvleftësohen në mënyrë absolute.
• c) Nisur nga cilësia e Hz. Muhamedit si profet dhe imam i njerëzve gjer në kiamet, kjo fjalë mund të merrej si prirje për t’i dhënë asaj karakter juridik. Mirëpo në jetën e njeriut ka një sërë çështjesh që s’kërkojnë interpretime dhe zgjidhje juridike, siç ja­në çështjet e zakonshme të jetës që i përkasin përvojës së për­ditshme dhe rutinës dhe kalohen ose kapërcehen në heshtje. Ndërkaq, shkencat përparuan aq shumë, saqë për të nxjerrë zogj, vezët nuk lihen 21 ditë nën klloçkat. Tani inkubatorët nxjerrin zogj me metoda teknologjike me produktivitet të lartë. Po kështu, për të marrë prodhim të pandërprerë dhe me ren­diment e cilësi më të lartë, përdoren serat. Kush e di, ndoshta në të ardhmen, me anë të pasqyrave gjigande të vendosura në stacionet kozmike, do të mund të reflektohet drita dhe energjia diellore në vendet e ftohta për të marrë, siç thotë Kurani, fruta në çdo stinë. Në përfundim, do të arrihet një bollëk i tillë saqë nuk do të gjendet njeri për t’i dhënë zekat!
• d) Duke thënë “ju i dini punët e kësaj bote”, Profeti lë portë hapur për të ardhmen! Nga një aspekt tjetër, duke mos u thënë në mënyrë të përcaktuar “lidhini” ose “mos i lidhni”, Profeti ua ka lënë të lirë njerëzve ndërgjegjet dhe vullnetet si dhe i ka nxi­tur të përpiqen e të bëjnë kërkime për ta gjetur vetë se si është më e mira!

Lexo  Ç’do të thotë që djalli i afrohet njeriut nga e djathta, nga e majta e nga drejtime të tjera për ta goditur?

Shkurt, besimi te kaderi është domosdoshmëri e të qenit be­sim­tar i plotësuar. Ashtu siç u besojmë Allahut, të dërguarit të fundit, profetit Muhamed, profetëve të tjerë, engjëjve, librave të shenjtë dhe ringjalljes, ashtu jemi të detyruar t’i besojmë edhe kaderit. Këto parime besimi janë si rregulla dhe shtylla të jetës së këtushme në emër të fitimit të jetës së amshuar. Kur ta trondisim njërin prej rregullave ose njërën prej shtyllave, kemi tronditur ndërtesën që jemi përpjekur të ngremë ose, në rastin më të keq, e kemi shembur. Kurani dhe hadithet përqendrohen seriozisht mbi kaderin. Pas ringjalljes, çështjet mbi të cilat ndo­shta përqendrohet më shumë, janë dëshira, dija dhe vendimi i Allahut. Në shumë hadithe, kaderi trajtohet jo brenda parimeve të tjera fetare, por, mbështetur mbi kuptimin dhe rëndësinë, atje ku flitet mbi Individualitetin Hyjnor dhe atributet e Tij dhe ba­shkë me to. Kjo do të thotë se besimtari që kërkon t’i besojë Allahut në atë kuptim që do Allahu, është i detyruar t’i besojë kaderit. E thënë ndryshe, besimi te kaderi është domosdosh­mëri e përsosmërisë së besimit në Individualitetin e Zotit, dome­thënë, ai që nuk i beson kaderit, nuk konsiderohet se i beson ashtu siç duhet Allahut dhe madhështisë së Tij.

Çdo njeri i beson kaderit sipas nivelit të vet, sepse afërsia ndaj Allahut dhe marrëdhëniet me Të janë të ndrysh­me. Ai që është në fillimet e besimit ose ka mbetur aty ku e ka filluar, duhet t’i besojë kaderit si një formulë fetare para së cilës e ndjen veten, për inerci, të detyruar, dhe si një parakusht të besimit. Kurse një besimtar i përplotësuar, me një përvojë të gjatë besimi, që ka arritur ta ndjejë në thellësitë e ndërgjegjes veprimin dhe administrimin e Allahut mbi çdo gjë, për çka dhe ka merituar të shohë sesi “Allahu është bërë syri i tij që i sheh, veshi që i dëgjon, dora që i kap, …”, thotë pa asnjë lëkundje dhe mundësi për të kundërtën, “më duket sikur Allahu ma lëviz gishtin”. Dhe kjo është një çështje kuptimi, njohjeje dhe kënd­vështrimi.

Kaderi nuk është çështje dijeje dhe veprimi, por ndërgjegjeje dhe statusi. Një njeriu që s’ka shijuar mjaltë, sado që t’i flisni për shijen, përmbajtjen dhe dobitë e mjaltit ose çfarëdo që të shkruani lidhur me këtë, nuk do të bëni mbi të as efektin që mund të bëjë sikur ai të shijojë vetëm një gisht mjaltë! Ndërsa ekzistenca e Allahut, profetësia dhe çështjet kuranore mund të shpjegohen me analiza shkencore, për ta njohur kaderin me ve­tëdijen e mirësisë, sikur e shihni si akt të Allahut, ju duhet të trazoni fletët e ndërgjegjes.

Kaderi është një subjekt delikat që të bën të të rrëshqasin kë­mbët. Ashtu siç njeriu mund të rrëzohet për çdo çast kur ndo­dhet mbi një truall rrëshqitës, ashtu dhe kaderi është një truall rrëshqitës që mund të të çojë në humbje. Disa dijetarë i kanë ndaluar nxënësit e tyre të flasin mbi çështjen e kaderit, kurse atyre që u kanë thënë “por ju flisni, ama”, u janë përgjigjur kështu: “Flas për të folur, por sikur mbi krye të më kishte qën­druar një zog dhe të dridhesha nga frika se mos më ikte!”