Profeti s.a.s si mësues

Profeti Muhamed
23/02/2022
9 minutes read

“Vërtet ka një model të mirë për ju në të Dërguarin e Allahut – për atë që shpreson në Allahun dhe në Ditën e Fundit dhe që e përmend Allahun shumë.” (Sure Al-Ahzab, 33:21)

Karakteri i admirueshëm i Profetit s.a.s është i dukshëm në Kuran. Si një shembull i qartë, kjo mund të shihet në të gjitha aspektet e jetës së Profetit s.a.s nga thëniet, veprimet dhe kushtet e tij. Eleganca e tij është një formë e vërtetë e bukurisë dhe e së vërtetës që pushtoi zemrat e shumë njerëzve. Dashuria e sahabëve për Pejgamberin s.a.s. u zhvillua në një ndjenjë të fortë bindjeje ndaj parimeve të fesë. Nga një komunitet relativisht i vogël në krahasim me qytetërimet më të mëdha të asaj kohe, po të njëjtët sahabë, me Ebu Bekrin, Umarin, Uthmanin dhe Aliun r.a. u bënë ndriçues me ndikim në historinë botërore. Përhapja e diturisë hyjnore nga Profeti tek shokët e tij mishëroi mëshirën universale që dëshmohet në Kuran.

وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ

“Ne të kemi dërguar ty (o Pejgamber) vetëm si mëshirë për mbarë botën.” (Sure El-Enbija, 21:107)

A e keni pyetur ndonjëherë veten se si e transformoi Profeti komunitetin e tij në një bashkësi suksesi dhe mëshire? Cilat ishin qasjet sistematike dhe disa nga metodat e përdorura në mësimet e tij?

1. TIPARET UNIKE TË PROFETIT s.a.s

Pejgamberi s.a.s. kishte shumë tipare unike si mësues që mund të përmblidhen në tre pjesë kryesore; karakterin, fjalën dhe veprimet e tij. Për sa i përket karakterit, ai kishte qetësi mendore, të menduarit korrekt dhe largpamësi të mprehtë. Këto mund të shihen në raste si Traktati i Hudejbijes. Ai qëndroi i vendosur dhe i durueshëm përballë fatkeqësive. Ai as nuk do të strukej në vështirësi dhe as nuk do t’i dorëzohej vështirësive. Ai ishte i përulur para ndjekësve të tij edhe pse ata ishin shumë të bindur ndaj tij. Pejgamberi s.a.s. mund të shihet duke ecur nëpër tregje, duke u përzier me shokët dhe duke u ulur në tokë. Ai kurrë nuk u izolua nga të varfërit dhe njerëzit që kanë më shumë nevojë. Pejgamberi s.a.s. gjithashtu i mbajti premtimet dhe i përmbushi ato.

Për sa i përket fjalës së tij, ai bazohej në urtësi dhe njohuri. Ai ishte i zoti në shpjegim dhe i sigurt në fjalët e tij. Në fakt, ai kurrë nuk gaboi në të folur. Aftësia e tij për të mësuar përmendësh gjithçka që iu zbulua ishte një faktor i madh në aftësinë e tij. Arritja e të kuptuarit të duhur të njohurive është me të vërtetë e rëndësishme, por shpesh sot, njerëzit theksojnë më pak rëndësinë e të mësuarit përmendësh. Profeti gjithashtu inkurajoi dhe promovoi në mënyrë aktive moralin e shkëlqyer. Kjo do të thoshte se ai ishte përgjegjës në fjalimin e tij dhe se ai bazohej në një kauzë fisnike dhe jo në një dëshirë të vogël për të tingëlluar mirë . Ai foli shkurt për çështjet pa u tepruar në të folur:

أُعْطِيتُ جَوَامِعَ الْكَلِمِ

“Më është dhënë aftësia për të thënë disa fjalë, por gjithëpërfshirëse në kuptim.” (Sahih Muslim)

Për sa i përket veprimeve të tij, mund të thuhet shumë, veçanërisht në pjesët e mëvonshme të këtij artikulli. Megjithatë, dua të theksoj se Pejgamberi s.a.s. është i lirë nga teprimet dhe mangësitë. Ai theksoi thjeshtësinë dhe ndjekjen e rrugës së mesme dhe të ekuilibruar.

2. METODAT E TIJ TË MËSIMDHËNIES

Mësimi me mënyrën e tij të jetesës dhe karakterin sublim:
Pejgamberi s.a.s.. do të mësonte së pari me veprimet e tij. Kur Pejgamberi s.a.s. donte të jepte një urdhër, do ta zbatonte vetë i pari. Njerëzit më pas do ta imitonin atë dhe do të ekzekutonin atë që e kishin parë të performonte. Askush nuk do ta shihte atë në kundërshtim me mësimet e tij. Mënyra e tij e jetës është mishërim i mësimeve hyjnore. Aishja r.a., gruaja e Profetit, kur u pyet për karakterin e tij në publik dhe privat, u përgjigj në një transmetim të famshëm:

كَانَ خُلُقُهُ الْقُرْآنَ

“Karakteri i tij ishte Kurani”

(El-Adab El-Mufrad)

Mësimdhënia në faza
Një nga metodat e rëndësishme të mësimdhënies që ka përdorur Pejgamberi s.a.s. është vëzhgimi i një qasjeje graduale gjatë mësimdhënies ose këshillimit, si dhe identifikimi i hierarkisë së njohurive. Kjo do të thotë se Profeti ishte i ndërgjegjshëm për rrethanat e sahabëve të tij. Një qasje graduale dhe sistematike do ta ndihmonte nxënësin të përvetësohej dhe të kuptonte më mirë përpara se të kalonte në pjesën tjetër të mësimit.

Një sahab, Xhundab ibn Abdullah r.a. tha: “Ne ishim me Resulullahun s.a.s. – (në atë kohë) një grup të rinjsh afër moshës së pjekurisë. Ne mësuam se çfarë ishte imani (besimi) përpara se të mund të mësonim Kuranin. Pas kësaj, ne mësuam Kuranin. Në këtë mënyrë e shtuam imanin tonë.” (Transmetuar nga Ibn Maxhe)

Dialog dhe pyetje reciproke Pejgamberi s.a.s gjithashtu i inkurajoi sahabët që të përfshiheshin në diskutime. Duke i pyetur sahabët e tij, Profeti s.a.s. arriti të tërhiqte më tej vëmendjen e tyre dhe të zhvillonte tek ata ndjenjën e dëshirës për të kërkuar përgjigje. Si rezultat, kjo stimuloi mendjet e tyre në një proces të të menduarit. Në pikën kur ata nuk janë në gjendje të ndjekin një përgjigje, Profeti s.a.s. do të jepte qartësi dhe do të shpjegonte. Kjo përfundimisht çoi në një ndikim më të qëndrueshëm të njohurive që iu dhanë sahabeve. Shembujt metaforikë që ai jepte mbi cë shtje të ndryshme ishin shembuj që nguliten mirë në mendje e nuk harrohen lehtë . Për shembull dhe kur drejtonte një pyetje e kishte të mirë menduar qëllimin e saj:

Pejgamberi s.a.s. pyeti: “Më thuaj, nëse do të kishte një lumë në njërën nga dyert e tua dhe do të laheshe pesë herë në ditë, a do të mbetej ndonjë papastërti mbi të?” Sahabi u përgjigj: “Nuk do të mbetej mbi të asnjë pisllëk”. Pejgamberi s.a.s. tha: “Kjo është si pesë namazet (të përditshme). Allahu i fshin mëkatet nëpërmjet tyre.”

(Sahih Buhariu dhe Muslimi)