Flitet për bankat e spermës; a është e lejuar diçka e tillë?

Këto banka janë institucione që kanë për qëllim ta praktikojnë edhe tek njerëzit fekondimin artificial. Fekondimi (ndërzimi) artificial i kafshëve është një specifikë që njihet prej kohësh. Kurse ideja që, me anë të bankave të spermës, të praktikohet gjerësisht e njëjta metodë edhe tek njerëzit, është mjaft e re.

Edhe nëse përdorimi i një metode të tillë është i justifikueshëm tek kafshët në emër të përmirësimit racor, nuk ka dyshim se mendimi i një gjëje të tillë si të përshtatshme edhe për njerëzit, përbën mungesë respekti ndaj emrit të njeriut si krijesë.

Sperma, ashtu si edhe fara në botën bimore, është programi, indeksi dhe grimca e parë e ekzistencës së një qenieje.

Fara mugullon dhe zhvillohet në gji të tokës, kurse veza e fekonduar nga sperma, në barkun e nënës, në mitër. Duke qenë që të dyja, qeliza apo embrioni i parë i botës së tyre, ato bartin specifikat që i përkasin të ardhmes së qenies që do të mbajnë mbi supe.

Nisur nga kjo, fara në botën bimore dhe sperma tek kafshët dhe njerëzit janë elemente shumë të rëndësishme që sigurojnë vazhdimësinë e llojit dhe të brezit. Druri gjenealogjik zhvillohet duke u mbështetur në këtë dukuri. Cilësitë dhe karakteret me këtë barten për kah e ardhmja.

Kjo specifikë që paraqet rëndësi në botën e kafshëve thjesht për ruajtjen e racës ose të përsosjes së saj, për njerëzit, në të njëjtën kohë, përbën bazë edhe për një pjesë parimesh juridike.

Përveç kësaj, jemi të mendimit se ky është një subjekt mbi të cilin është e nevojshme të qëndrohet edhe në lidhje me ligjshmërinë e krijimit (ligjet hyjnore që veprojnë në përgjithësi).

Fytyra e vërtetë dhe synimi i bankave të spermës nuk është gjë tjetër veçse oferta për të praktikuar edhe tek njerëzit fekondimin artificial, sikurse shartimi tek bimët, i cili daton më herët se ndërzimi te kafshët, që i përket një kohe historike më të afërt. Edhe sikur të pranojmë se një ndërhyrje e tillë te bimët dhe kafshët nuk ka pse të vihet në pikëpyetje, tek njeriu kjo paraqet një situatë mjaft të ndryshme për shkak të çështjeve të tilla si trashëgimia, martesa dhe bashkëshortësia, etj. Prandaj edhe futja e fekondimit dhe pjellorisë njerëzore brenda kufizimeve dhe konvencioneve të caktuara ka ekzistuar që me njeriun e parë, dhe duke përjashtuar periudhat kur është shpërdoruar, ka ardhur e tillë gjer në ditët tona.

Edhe nëse ky kufizim dhe konvencionalizëm është bërë për shkak të ndjenjave kafshërore, prej të cilave njeriu nuk është shkëputur apo për shkak të instinkteve njerëzore, veprat shoqërore-historike si dhe ato fetare janë të një mendimi se kështu është më e mira të jetë.

Nisur nga kjo konsideratë, besojmë se kufizimi i bashkimit të çiftit të parë njerëzor mashkull-femër është bërë pikërisht në bazë të këtyre parimeve konvencionale hyjnore. Nga koha kur drejtësia juridike mori trajtë e gjer në kohën tonë, njëri prej pesë fundamenteve, “ruajtja e brezit”, ka ruajtur origjinalitetin e vet dhe ka fituar një mbështetje juridike të plotë.

Ky fundament na tregon këtë gjë neve: për njeriun, është kusht që fara dhe vendi ku do të hidhet fara, të lidhen me njëri-tjetrin me një kufizim paraprak dhe marrëveshje paraprake të dyanshme. E thënë ndryshe, fara dhe vendi ku do të hidhet fara, duhet të njësohen, të bëhen një e tërë paraprakisht dhe të vërtetat mashkull-femër, të dukura si elemente të veçanta, të bashkohen konvencionalisht në një, në mënyrë që, në saje të kësaj, të mund të sigurohet raporti ndaj të tërës i fëmijës, i kësaj fytyre të tretë të njësisë së familjes. Këtë njësi feja e ka kushtëzuar me vënien e kurorës dhe e ka konsideruar këtë si bazën më të shëndoshë të familjes. Ndërkaq, në sy të fesë, bashkimet pa kurorë janë imoralitet, shthurje morale dhe sjellin prishje të raporteve familjare duke e prishur saora njësinë e saj. Në këtë mungesë raportesh, babai quhet kurvar, nëna, kurvë dhe fëmija, kopil ose i pafismë.

Pikërisht, prej këtyre konsideratave, të gjitha fetë hyjnore kanë qëndruar me këmbëngulje mbi kurorën, duke e quajtur atë si domosdoshmëri njerëzore. Në antagonizëm me këtë, marrëdhënia jashtë kurore është parë si tregues i shpirtit njerëzor të prapë, të zhytur në dëshira të shfrenuara, dhunë dhe kafshërim.

Tani të kthehemi pas. Për çfarë legaliteti mund të bëhet fjalë këtu nëse, pasi të kemi pranuar parimin e marrëveshjes dhe lidhjes midis farës dhe shtratit të saj, realizojmë një fekondim me një farë të panjohur? A do të jetë legal produkti i një lidhjeje të tillë?

Në fakt, nuk ka asnjë ndryshim midis fëmijës së përftuar me një fekondim të tillë dhe fëmijës së lindur nga një bashkim jolegal, i rastit dhe i përdhunshëm. Në të dy rastet, meqë midis dy palëve nuk ka ndonjë marrëveshje, nuk ekzistojnë as raportet që përbënin unitetin e tri elementeve të familjes, për të cilin folëm më sipër, ndërkaq që druri gjenealogjik është qëlluar përfundimisht me sëpatë.

Në një situatë të tillë, përpara do të na dalin para një sërë çështjesh juridike të pazgjidhshme, si trashëgimia, martesa, bashkëshortësia, etj., nga të cilat do të kuptohet, gjithashtu, se çështja e fekondimit artificial nuk është një punë që mund të kalohet aq lehtë dhe përciptazi.

Përveç këtyre, nga këndvështrimi psiko-sociologjik e ai psiko-familjar, duket një çështje mjaft me rreziqe. Një baba që e di se i biri nuk ka ardhur në jetë me farën e tij, nuk do të mund ta fshijë në vetvete ndjenjën e diçkaje të huaj ndaj asaj fëmije të pafajshme që vazhdon ta rrisë në mjedisin e tij dhe do ta trajtojë atë vazhdimisht me emocione të trazuara. Edhe për nënën, të bën të mendohesh thellë se si do t’i shohë ajo gjërat në këtë pozicion!

Këtu mund të shfaqet një kundërshtim. Fjala është për fekondimin e femrës me spermën e marrë prej mashkullit me të cilin femra ka lidhje kurore. A nuk është e lejueshme kjo?

Përgjigjen e menjëhershme “po”, për një pyetje të saktësuar në këtë mënyrë, do ta konsiderojmë një përfundim të dhënë në nxitim e sipër. Sepse, sado që një pyetje e tillë të ketë cilësinë për të detyruar një përgjigje miratuese, qëllimi i keq dhe demagogjia që qëndrojnë të fshehura nën të, na bëjnë që të tregohemi më të pjekur e më të kujdesshëm.

Pse vallë, zgjidhet një rrugë e tillë e panatyrshme kur ekziston rruga përkatëse e natyrshme? A nuk është më e përshtatshme që t’i bindemi urtësisë hyjnore duke vepruar në përputhje me ligjshmërinë efektive në gjithësi? Nëse respektimi i ligjeve të krijimit përbën një fundament për njeriun, a nuk konsiderohet fekondimi artificial një rrugë e panatyrshme dhe institucionet që i shërbejnë atij, institucione prostitucioni të anasjelltë?

Përveç kësaj, mund të dalë edhe një kundërshtim i tillë: Kjo që thoni ju, është e drejtë kur edhe babai, edhe nëna janë të aftë për të fekonduar, kushte këto që, zgjedhja e rrugës së natyrshme të fekondimit është parim. Por ç’e do se jo gjithmonë babai mund të jetë i aftë për të fekonduar.

Atëherë edhe ne kërkojmë të pyesim se me spermën e kujt do të bëhet një fekondim i tillë! Në se babai s’do të jetë i aftë për të fekonduar, do të merret spermë nga një mashkull tjetër, domethënë po ajo gjë: prostitucion i maskuar apo i anasjelltë…

Nëse, në anën tjetër, është e sëmurë dhe e paaftë femra për mbarështrim, është e nevojshme ndërhyrja e mjekut. Po qe se pas një ndërhyrjeje të tillë legale, nëna riaftësohet, përdoret përsëri rruga e natyrshme dhe legale e fekondimit. Në të kundërt, fekondimi artificial nuk ka kuptim.

Atëherë, edhe nëse konkluzioni “fekondimi artificial lejohet nëse sperma është prej bashkëshortit, ndryshe nuk lejohet” duke e thjeshtëzuar çështjen, është i drejtë, megjithëse i mangët dhe i mundshëm për t’u shpërdoruar.

Më duket se ata që e mbrojnë këtë çështje, në plan të parë, kërkojnë një pretekst për t’u ndjerë të justifikuar për gabimin e hapjes së portës ndaj një përfitimi dhe shpërdorimi të tillë. Përndryshe, bankat ja tek janë, me dyert të hapura kat më kat si për ata që e quajnë këtë punë, legale, si për ata që e quajnë jolegale!

Përveç kësaj, çështja mund të kritikohet gjithmonë nga këndvështrimi i ligjshmërisë së krijimit. Vetëm se nuk ka kurrfarë dobie në hapjen e një aspekti më të gjerë e të thellohemi në të, as edhe është fusha ime. Do të ishte më me vend që kjo t’u lihej për më vonë trajtimit të mjekëve specialistë si dhe veterinerëve dhe zoologëve, përsa i përket kafshëve.

Mund të themi edhe vetëm kaq: kurrsesi nuk ka dyshim se një metodë e tillë është në antagonizëm me natyrën e materies. Sepse çdo gjallesë është nën detyrim të përhershëm për të siguruar vazhdimësinë e llojit dhe brezit të vet. Ndërsa ajo që bie në sy në këtë shërbim enigmatik, është se për të jepet një pagesë e pjesshme dhe një kënaqësi e përkohshme. Këtë kërkon të mos e ndryshojë as i Zoti i materies që e ka ngjizur këtë në gjoks të qenies.

Për rrjedhojë, askush nuk ka të drejtë ta ndërrojë apo ta anulojë këtë ligj të krijimit. Një iniciativë e tillë është njëkohësisht një ndërmarrje për të ndërruar natyrën e krijimit dhe vetë atë.

Dhe kjo është qysh në themel një rrugë djallëzore dhe e mallkuar. Kjo ka, sidomos, aspektin e saj nënvleftësues e përbuzës për kuptimin e fjalës njeri që shfaqet nga barazimi dhe përzierja e njeriut në trajtimet që u bëhen kafshëve, prandaj edhe kush e ndjen veten me të vërtetë njeri, duhet të protestojë kundër një iniciative të tillë!

Ç’e do se nuk do të jetë e lehtë të shpëtohet njeriu i ditëve tona nga përçartjet mbi materien dhe ndodhitë, meqë sot për sot jep e merr ende me a-në e shkencave natyrore!

Në këtë çështje, si dhe në shumë të tjera, të ngjashme me këtë, duke hedhur në shesh kontradikta artificiale mes vëzhgimeve dhe përcaktimeve të Galileut, veçanërisht sistematikës darviniane në fushë të zoologjisë, nga njëra anë, dhe krijimit të njeriut në trajtën më të përsosur, nga ana tjetër, duke u synuar sakaq, hedhja e shkencës dhe fesë kundër njëra-tjetrës.

Me dëshirën që në vazhdimësinë e këtyre ditëve, kur po presim të hapen rrugët e bllokuara si në çdo fushë, ashtu edhe në fushë të shkencave, somnambulët tanë të arrijnë t’i shohin të vërtetat ashtu siç janë në vetvete!…